به نقل از «همشهری آنلاین»

روزی روزگاری کارد، مصقل، خون | چگونه نخستین فرهنگسرای تهران در کشتارگاه متولد شد؟

تاریخ انتشار: ۶ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۸۱۱۲۲

همشهری آنلاین_ رضا نیکنام : بالاخره ۲۸ سال پیش کشتارگاه صنعتی تهران جای خود را به فرهنگسرای بهمن داد، همه صحنه‌های نه چندان جالبی که مدت‌ها در مقابل دیدگانمان به تصویر کشیده می‌شد، به خاطره‌ها پیوست. سالها از آن روزها گذشت و ۱۰ سال قبل نوبت به سردخانه تهران رسید تا به عنوان آخرین بازمانده کشتارگاه با اهالی خداحافظی کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اهالی آن روزها از آینده حرف می‌زدند و در باره تبدیل سردخانه به یک مرکز فرهنگی ـ تجاری صحبت می‌کردند. بد نیست سری به گذشته‌ها بزنیم و روزگاری را به یاد بیاوریم که این حوالی رنگ‌وبوی دیگری داشت؛ رنگ‌وبویی که البته چندان به دل نمی‌نشست، اما حالا که گرد و غبار تاریخ روی آن نشسته، کمابیش خاطره‌انگیز است. برویم ببینیم در آن روزگار در حوالی میدان بهمن چه خبر بوده است... برویم!

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید

۱۰۰ سال پیش قصاب‌ها به اینجا آمدند

نیازی به یادآوری نیست که منطقه ما قدمت تاریخی چندانی ندارد. همه می‌دانند که تا اوایل دهه ۲۰، همه این دور و اطراف را بیابان و زمین‌های کشاورزی فراگرفته بود. نزدیک به ۱۰۰ سال پیش بود که قصاب‌های تهران، سرمایه‌شان را روی هم گذاشتند و کشتارگاه تهران را در گوشه‌ای از منطقه۱۶ راه‌اندازی کردند. بعضی‌ها معتقدند که آلمانی‌ها در راه‌اندازی این کشتارگاه نقش ویژه‌ای داشتند. شاید این اعتقاد از آنجا نشات گرفته باشد که بعدها در همسایگی کشتارگاه محله‌ای به نام نازی‌آباد شکل گرفت؛ محله‌ای که هنوز هم خیلی‌ها احداث آن را به نازی‌ها نسبت می‌دهند که از اساس صحت ندارد. به همین دلیل است که می‌توان به نقش ویژه آلمانی‌ها در راه‌اندازی کشتارگاه نیز به دیده شک نگریست. با همه این حرف‌ها، آنچه مسلم است، این است که مالکیت و مدیریت کشتارگاه را قصاب‌ها بر عهده داشتند و خودشان کار کشتار، توزیع و فروش گوشت را انجام می‌دادند. در این میان، همیشه با عوامل شهربانی و شهرداری بر سر تعیین نرخ خرید و فروش گوشت اختلاف نظر داشتند. گاهی هم این اختلاف نظرها بالا می‌گرفت و به زد و خوردهای خونینی می‌انجامید که داستانش تا مدت‌ها بر سر زبان‌ها می‌ماند.

دیدن آدم‌های چکمه‌پوش عادی بود

اوایل دهه ۲۰ بود که «جواد فردانش» زمین‌هایی را که از پدرش به ارث رسیده بود، تقسیم کرد و قطعه قطعه به مردم فروخت. اینگونه بود که محله جوادیه در همسایگی کشتارگاه بوجود آمد؛ محله‌ای که اهالی آن از شهرستان‌ها به تهران مهاجرت کرده بودند و تعداد قابل توجهی از آنها برای کار راهی کشتارگاه می‌شدند. پس از مدتی، دیدن آدم‌هایی که چکمه به پا کرده و سر و دست خونین داشتند، در کوچه‌ها و خیابان‌ها جوادیه عادی شد. آنها مردانی بودند صبح زود در پی یک لقمه نان از خانه بیرون می‌زدند و به کشتارگاه می‌رفتند و غروب که به خانه برمی‌گشتند، خستگی از سر و رویشان می‌بارید. کم‌کم داخل همین محله هم بعضی خانه‌ها به جایی برای نگهداری احشام تبدیل شد و این تازه اول ماجرا بود. 

وقتی سلاخ‌ها اخراج شدند

هر چه به وسعت تهران اضافه می‌شد و طبقه متوسط شهری قدرت خرید بیشتری به دست می‌آورد، کار کشتارگاه تهران رونق می‌گرفت. همین باعث می‌شد که زمامداران وقت نیز کم‌کم چشم طمع به آن بدوزند. پیش‌تر حکومت کاری به کار قصاب‌ها نداشت. تنها یکبار در اواخر دولت دکتر مصدق بود که کار به جای باریکی کشید. مذاکرات قصاب‌ها و شهرداری تهران برای تعیین نرخ خرید و فروش گوشت به بن‌بست رسید و همین موضوع، دکتر مصدق را بر آن داشت تا وارد عمل شود و قیمت هر کیلوگرم گوشت را ۲۶ ریال اعلام کند. در آن دوره، دولت ملی ایران از طرف بریتانیا تحریم شده و درآمدهای نفتی خود را از دست داده بود. ‌کم‌کم اوضاع اقتصادی کشور رو به وخامت گذاشت؛ چنانکه دولت از مردم خواست تا در خانه‌ها و باغ‌هایشان به پرورش گوسفند بپردازند تا با کمبود گوشت مواجه نشوند.

یکی دو ماه بعد از این قضیه، دولت مصدق سقوط کرد و قصاب‌ها سایه دولت را از بالای سر خود به دور دیدند. با این همه، این شرایط هم چندان دوام نیاورد. حوالی سال‌های ۴۴ و ۴۵ بود که کشتارگاه تهران به تصرف نیروهای ساواک درآمد. به این ترتیب، قصاب‌ها و سلاخ‌های قدیمی از محل کار خود اخراج شدند و کار کشتار و توزیع را سازمان گوشت بر عهده گرفت. یک سال بعد، کشتارگاه صنعتی تهران که در نوع خودش در خاورمیانه بی‌نظیر بود، به بهره‌برداری رسید. اینگونه بود که قصابخانه سروشکل مناسب‌تری پیدا کرد و کم‌کم رعایت موازین بهداشتی در آن الزامی شد. ۵سال بعد، بزرگ‌ترین سردخانه خاورمیانه در همسایگی کشتارگاه احداث شد تا دیگر مشکلی برای نگهداری گوشت وجود نداشته باشد. همه این اتفاقات در حالی می‌افتاد که دور و اطراف کشتارگاه دیگر بیابان و زمین‌های کشاورزی نبود. محله‌های جوادیه و نازی‌آباد شکل امروزی خود را پیدا کرده بودند و به طور روزمره در معرض آلودگی محیط قرار داشتند.

پایان روزگار دام‏، چاقو و خون 

بیش از ۳  دهه از راه‌اندازی کشتارگاه صنعتی تهران می‌گذشت. مدیران شهری در اواخر دهه ۶۰ به این نتیجه رسیده بودند که وجود چنین مرکزی با توجه به آلودگی‌های محیطی که به دنبال داشت، درون بافت شهری دیگر غیرقابل توجیه است. فضای کشتارگاه به گونه‌ای بود که جو عمومی مناطق جنوبی شهر را تحت تاثیر قرار می‌داد و تصویر ناخوشایندی را از این مناطق به نمایش می‌گذاشت. همین دلایل کافی بود تا انتقال کشتارگاه صنعتی تهران به فضای خارج از شهر در دستور کار قرار بگیرد؛ قضیه‌ای که البته به همین سادگی‌ها اتفاق نیفتاد؛ چرا که صدها نفر از شهروندان در این کشتارگاه مشغول کار بودند و انتقال آن می‌توانست امرار معاش آنها را به خطر بیندازد. با این همه، تصور اینکه چنین مجموعه‌ای همچنان به فعالیت خود ادامه بدهد، مطلقا توجیه‌ناپذیر بود. اینگونه بود که روزگار دام و چاقو و خون برای اهالی منطقه ما به پایان رسید. کشتارگاه رفت و جای خود را به فرهنگسرای بهمن داد. وقتی در اسفند ۱۳۷۰ محمدرضا شجریان در این فرهنگسرا روی صحنه رفت و تنها و تنها به افتخار شهروندان جنوب تهران آواز خواند، همه ایمان آوردند که فصل تازه‌ای آغاز شده است. حالا شاید نوجوانان و جوانان هم‌محله‌ای که  برای فعالیت‌های فرهنگی و هنری به فرهنگسرای بهمن می‌روند، یادشان نیاید که تا همین ۳ دهه پیش در آن دور و اطراف چه خبر بوده است.

...و بالاخره تولد اولین فرهنگسرای تهران 

یکشنبه، ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸، خبری منتشر شد که بلافاصله بازتاب گسترده‌ای در خبرگزاری و رسانه‌های گروهی پیدا کرد، بزرگ‌ترین سردخانه خاورمیانه پلمب شد. این خبر، البته ۲ روز بعد از سوی رئیس سازمان میدان‌ها میوه و تره‌بار تکذیب شد. مهندس صفایی به خبرنگاران گفت که سردخانه بهمن، پلمب نشده، بلکه به دلیل نگرانی‌های موجود درباره استانداردهای بهداشتی و سیستم دفع فاضلاب آن، تعطیل شده است. صفایی در عین حال تاکید کرد که «مهم‌ترین دلیل شهرداری برای تعطیل کردن سردخانه میدان بهمن خارج کردن بخشی از منطقه جنوب تهران از گرفتار شدن به خدمات صنعتی آلاینده و فراهم آوردن شرایط پیشرفت و ارتقای این مناطق است.»

همین نکته کافی بود تا گمانه‌زنی‌ها برای تغییر کاربری سردخانه آغاز شود. البته رئیس سازمان میدان‌های میوه‌وتره‌بار در مصاحبه‌های بعدی خود به این گمانه‌زنی‌ها پایان داد و از تصمیم جدی شهرداری تهران برای تغییر کاربری سردخانه سخن گفت. گرچه هنوز مشخص نبود که چه مجموعه‌ای جایگزین سردخانه می شود، اما بدیهی است که هر چه بود، نقطه عطفی برای منطقه ما به حساب می‌آمد. این اتفاق یک بار در زمان احداث فرهنگسرای بهمن افتاد و تکرار آن می‌توانست پنجره‌های امید را پیش روی هم‌محله‌ای‌ها بگشاید. آنها سال‌ها در همسایگی کشتارگاه و سردخانه‌اش زندگی کردند و نفس کشیدند. گرچه دل خوشی از این همسایگی نداشتند اما گذشت... همه آن سال‌ها گذشت. باید امروز را دید که فرهنگسرای بهمن به عنوان یکی از قطب‌های فرهنگی تهران همین‌جا بیخ گوش ماست.

کد خبر 714389 برچسب‌ها فرهنگ محله گوشت همشهری آنلاین فرهنگسرا شهرداری منطقه ۱۶ تهران

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: فرهنگ محله گوشت همشهری آنلاین فرهنگسرا شهرداری منطقه ۱۶ تهران کشتارگاه صنعتی تهران فرهنگسرای بهمن راه اندازی قصاب ها محله ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۸۱۱۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

با یک میلیارد تومان در کجای تهران می‌توان خانه خرید؟/ جدول قیمت

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، برای یک واحد آپارتمان ۵۳ متری در افسریه با ۵ سال سن و یک اتاق خواب به بودجه‌ای بالغ‌بر دو میلیارد تومان نیاز دارید.

آپارتمانی با زیربنای ۶۵ متر در شهر زیبا در حالی که ۱۰ سال از ساخت آن می‌گذرد به قیمت یک میلیارد و ۹۵۰ میلیون تومان معامله می‌شود.

اقتصادآنلاین در گزارشی نوشت: مبلغی حدود یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان می‌توانید در محله سلسبیل تهران صاحب‌خانه شوید. این واحد آپارتمان ۲۰ ساله و زیربنای آن ۴۸ متر است.

واحد دیگری در گمرک تهران با متراژ ۴۸ متر در حالی که ۱۰ سال از ساخت آن می‌گذرد، یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است.

با سرمایه دو میلیارد تومانی می‌توانید یک واحد آپارتمان ۲۵ ساله با متراژ ۲۵ متر را در سلسبیل خریداری کنید.

آپارتمان دیگری در محله جوادیه با ۴۳ متر زیربنا و ۲۰ سال سن، به قیمت یک میلیارد و ۷۵۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد.

برای خرید یک واحد ۵۶ متری ۲۱ ساله در محله زمزم تهران به دو میلیارد تومان سرمایه نیاز دارید.

یک آپارتمان نوساز در محله چیتگر تهران با متراژ ۹۰ متر و دو اتاق خواب به قیمت یک میلیارد و ۷۱۰ میلیون تومان فروخته می‌شود.

برای اطلاع از قیمت آپارتمان‌های دیگر جدول زیر را بخوانید؛

آپارتمان‌های دو میلیاردی تهران (اردیبهشت ۱۴۰۳)

محله	متراژ	مشخصات	مبلغ کل (تومان)	قیمت هر متر (تومان)
چیتگر	۱۰۰ متر	سال ساخت ۱۴۰۳ - ۲ خوابه	۱٬۴۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰	۱۴٬۰۰۰٬۰۰۰
تهران‌سر	۴۸ متر	سال ساخت ۱۳۹۵ - ۱ خوابه	۱٬۶۷۰٬۰۰۰٬۰۰۰	۳۴٬۷۹۱٬۰۰۰
جیحون	۳۱ متر	سال ساخت ۱۳۸۶ - ۱ خوابه	۱٬۷۵۰٬۰۰۰٬۰۰۰	۵۶٬۴۵۱٬۰۰۰
اندیشه	۵۲ متر	سال ساخت ۱۳۹۹ - ۲ خوابه	۱٬۲۸۰٬۰۰۰٬۰۰۰	۲۴٬۶۱۵٬۰۰۰
سنگلج	۵۲ متر	سال ساخت ۱۳۸۵ - ۱ خوابه	۱٬۹۸۰٬۰۰۰٬۰۰۰	۳۸٬۰۷۶٬۰۰۰
اندیشه	۵۴ متر	سال ساخت ۱۳۹۶ - ۱ خوابه	۱٬۳۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰	۲۴٬۰۷۴٬۰۰۰
سعیدآباد	۸۰ متر	سال ساخت ۱۴۰۳ - ۲ خوابه	۱٬۲۳۰٬۰۰۰٬۰۰۰	۱۵٬۳۷۵٬۰۰۰
طیب	۴۳ متر	سال ساخت ۱۳۸۳ - ۱ خوابه	۱٬۷۱۰٬۰۰۰٬۰۰۰	۳۹٬۷۶۷٬۰۰۰
میدان حر	۴۵ متر	سال ساخت ۱۳۸۴ - ۱ خوابه	۱٬۹۶۰٬۰۰۰٬۰۰۰	۴۳٬۵۵۵٬۰۰۰
دولت‌آباد	۶۲ متر	سال ساخت ۱۳۸۵ - ۲ خوابه	۱٬۶۷۰٬۰۰۰٬۰۰۰	۲۶٬۹۳۵٬۰۰۰
دولتخواه	۵۴ متر	سال ساخت ۱۳۸۶ - ۲ خوابه	۲٬۰۸۰٬۰۰۰٬۰۰۰	۳۸٬۵۱۸٬۰۰۰
شهر زیبا	۱۰۴ متر	سال ساخت ۱۳۹۳ - ۲ خوابه	۱٬۹۵۰٬۰۰۰٬۰۰۰	۳۰٬۰۰۰٬۰۰۰

۲۲۳۲۲۵

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901264